Handvest voor Compassie

Foto: Karen Armstrong

Ontstaansgeschiedenis

Het Handvest voor Compassie is de Nederlandse vertaling van het Charter for Compassion. Het CfC werd op 12 november 2009 wereldwijd gelanceerd op initiatief van de Britse schrijfster Karen Armstrong.  Zij publiceert al vele jaren boeken over de grote wereldreligies en tracht  bruggen te slaan tussen de aanhangers van de verschillende levensbeschouwingen. Religieuze conflicten vormen volgens haar een zeer ernstige bedreiging van de wereldvrede en van de stabiliteit in samenlevingen.

Zij won, als belangrijke hedendaagse denker, in 2008 de prestigieuze Amerikaanse TED-Award en werd zodoende in de gelegenheid gesteld om haar wens voor de wereld om te zetten in een concreet initiatief. Karen Armstrongs wens was dat er een Handvest voor Compassie zou komen gebaseerd op de universele Gulden Regel “Doe een ander niet aan wat je niet wilt dat jou wordt aangedaan”.

Wereldwijde lancering

Samen met religieuze en morele wereldleiders werkte Karen Armstrong vervolgens twee jaar lang aan een gezamenlijke tekst. Via een internationale website konden mensen van over de gehele wereld meedenken en een bijdrage leveren. 
Op 12 november 2009 werd de tekst van het handvest internationaal gelanceerd. In Nederland gebeurde dat in de Mozes & Aäronkerk in Amsterdam, in bijzijn van rabbijn Awraham Soetendorp, voormalig RABO-topman Herman Wijffels, filosoof en Islamgeleerde Tariq Ramadan en oud-burgemeester Job Cohen. Zo’n 400 mensen woonden de lancering bij. In de middag werd in workshops verder nagedacht over de Gulden Regel en het begrip compassie in relatie tot religie en levensbeschouwing, maar óók in relatie tot sociaal maatschappelijke vraagstukken en activiteiten.

Mozeshuis Amsterdam – Stichting Handvest voor Compassie – Beweging van Barmhartigheid

Tekst door Karen Armstrong en the Council of Conscience, bestaande uit morele en spirituele wereldleiders (2009):

Het principe van compassie of mededogen ligt ten grondslag aan alle religieuze, ethische en spirituele tradities; steeds opnieuw wordt daarmee een beroep op ons gedaan alle anderen te behandelen zoals wij zélf behandeld willen worden.

Compassie is onze drijfveer om ons onvermoeibaar in te zetten voor het verzachten van het leed van onze medeschepselen, om terug te treden uit het middelpunt van onze wereld en een ander voor het voetlicht te plaatsen, en om recht te doen aan de onschendbare heiligheid van ieder mens en een ieder, zonder enige uitzondering, te behandelen met volstrekte waardigheid, billijkheid en respect.

Daarbij hoort tevens de opdracht om er zowel in het openbare als in het privé-leven voor te waken geen enkele vorm van leed te veroorzaken. Door gewelddadig te handelen, door de kwaliteit van het leven van een ander te verslechteren, door de grondrechten van die ander te misbruiken of te ontkennen, en door haat te zaaien met laatdunkende uitingen over anderen – zelfs over onze vijanden – doen wij de menselijkheid die wij allen met elkaar delen geweld aan.

Wij erkennen dat wij er niet in zijn geslaagd een leven te leiden vervuld van compassie en dat sommigen uit naam van hun religieuze overtuiging het totale menselijke leed zelfs groter hebben gemaakt.

Daarom roepen wij iedere man en vrouw op om:
- compassie opnieuw te maken tot de kern van moreel handelen en van religie
- terug te keren naar het oude principe dat iedere interpretatie van geschriften die aanzet tot geweld, haat of minachting geen enkele legitimiteit heeft;
- garant te staan voor de verstrekking van correcte en respectvolle informatie over andere tradities, godsdiensten en culturen aan jongeren;
- positieve waardering van culturele en religieuze verscheidenheid te stimuleren;
- bij te dragen aan medeleven, gebaseerd op kennis, voor het leed van alle mensen – ook van hen die wij als onze vijanden zien.

Het is van wezenlijk belang dat wij compassie in onze gepolariseerde wereld maken tot een duidelijke, lichtende en dynamische kracht.

Indien compassie is geworteld in principiële vastbeslotenheid om uit te stijgen boven egoïsme, kan zij politieke, dogmatische en religieuze grenzen slechten.

Als product van onze wezenlijke afhankelijkheid van elkaar, speelt compassie een fundamentele rol binnen menselijke relaties en bij een volwaardig mensdom. Compassie voert naar verlichting en is onmisbaar voor het realiseren van een eerlijke economie en een harmonieuze wereldgemeenschap die in vrede leeft met elkaar.